Vào lúc chạy xe chầm chậm qua ngõ chật trước cổng trường mầm non, nhìn thấy mấy bông tầm xuân bắt đầu nở tưng bừng từng đám trên cao trong cơn gió lạnh tháng Ba. Nên mỗi lúc đi qua vẫn ngửa cổ ngóng lên mái ngói cao tít, tôi đã chờ mong cây tầm xuân này nở hoa từng nhiều mùa Xuân qua. Mỗi năm, hoa cánh mỏng hồng luôn đúng hẹn. Có năm tôi quên tháng Ba đã trôi từ khi nào, lúc ngửa cổ nhìn lên chỉ thấy từng đám hoa cũ úa màu đung đưa cạnh ngõ đường đã lâu quên không đi qua.
Tôi cũng luôn có ý chờ cây gạo ở Mai Xuân Thưởng nở hoa. Phải đúng cái cây này, hình như khi người ta chặt đi, hay hoa không nở nữa, đã vài năm nay tôi cố gắng không nhìn lên mỗi cuối mùa xuân, bận bịu nhìn sang đám người xe ken chặt chung quanh ở nút tắc nghẽn giao thông quanh năm này. Tôi không hiểu vì sao, luôn nhìn xuống mặt đất chỗ mà đã từng đôi lần nhìn thấy hoa gạo rơi đỏ sẫm thảng thốt. Giá như một lần may mắn nào đó, vào một năm nào đó không biết, tôi sẽ nhìn thấy hoa gạo ở trên vỉa hè ấy, để đủ can đảm ngước mắt lên vòm cây trên cao.
Mấy ngôi biệt thự kề trường Tiểu học bắt đầu nở hoa ở hàng rào sắt. Những chùm Sử quân tử hay hoa Chùm ớt gợi nhớ bỗng nhiên trở nên đài các và nghiêm nghị khi bỏ những hàng rào cây dại quanh khu vườn ươm bỏ hoang từ lâu, để thành một thứ trang sức cho nhà giàu. Nhưng màu hoa vẫn đủ gần để no nê cơn đói khát trong tâm hồn tôi mỗi buổi sớm mai chạy xe qua vội vã, thấy như thể trên đời này không có hoa leo những bờ rào, chắc mình đã chết trong cơn trống trải hoang mang.
Cũng gần hai chục năm, mỗi chớm đầu thu hoặc cuối mùa xuân, tôi thường tìm cớ loay hoay quanh cái góc đường cụt cuối Điện Biên Phủ, cái góc ngã tư biến thành ngã ba của Bà Huyện Thanh Quan, nơi cả hai bên đường đều là hàng cây Sao đen, lá nếu úa tàn sẽ chết cả từng chùm cành đen sì, vừa khó hiểu vừa dửng dưng. Ở gần đó sẽ có một cây Bò cạp nước bí mật nở từng chùm hoa vàng rực lộng lẫy và rưng rưng đẹp chết lịm, khuất sau mấy cây Sưa hiền lành mà mỗi tháng tư nở hoa trắng muốt đón hè sớm, đã khiến bao lứa học trò qua đây chỉ muốn đứng lại, sụp lạy thời gian xin đừng cướp mất cơ hội của những cái chớp mắt ngắm bần thần si mê, bằng cách kéo chúng ta lớn dần lên, xa dần tuổi mộng mơ.
Vào tuổi mười bảy, trong những vũ hội đầu đời, chỉ muốn thoát ra khỏi đám đông điên dại vì tuổi trẻ, mà chạy ra với hàng xà cừ ân cần dọc mỗi con phố tôi qua. Những hàng cây im lặng sẽ trút lá trong cơn giông đầu tiên của mùa hè, gió tung thốc những biển lá xà cừ vàng dọc hè phố dưới cơn mưa vội vã khiến nhiều người phương xa đến cứ nghĩ, Hà Nội đẹp nhất trong mùa xà cừ lá rụng tháng… Năm! Dù sau này, tôi hận những cây xà cừ vô cảm. Tại sao cứ sừng sững dọc đường qua, lớn chậm chạp và bất cần đời, hoa trái xấu xí và thiếu lãng mạn vô chừng.
Ấy thế mà những hàng xà cừ ngày nào tôi đạp xe qua đi ôn thi lớp mười hai, mới trồng còi cọc dọc đường Hoàng Quốc Việt, giờ đã vững vàng tỏa bóng đủ mát vỉa hè. Và tôi đi qua hàng cây mà không tin tôi đã bỏ lại sau lưng hai mươi năm tuổi trẻ. Ôi thời gian, đã nắn vóc dáng cô thanh nữ thành người đàn bà chậm chạp, mà không chịu làm cho tâm hồn già mòn cảm xúc, để mỗi lần chạy xe qua những hàng cây dọc phố, thảng thốt thương xót cô thiếu nữ năm nào vẫn còn đạp xe trong ký ức qua con đường này.
Có một cây hoa trắng bí ẩn chỉ nở tháng Tư sang tháng Năm dọc đường từ chợ về khu tập thể. Lần nào, năm nào đi qua tôi cũng nhìn cây và tự hỏi tên hoa là gì? Sao đến mùa hoa nở trắng cây một cách lạ lùng, như những bông dành dành bỗng nhiên rời bụi đậu lên sum suê quanh một cái cây thô lỗ như dáng xà cừ? Hoa nở nửa tháng sẽ sẫm vàng một nửa cánh, rồi lụi. Tôi học ngoại ngữ, tôi làm riêng một sổ tay nhỏ ghi chép tên những loài thực vật, từ cây dại trong rừng đến cây thuốc cây cảnh. Vốn ngoại ngữ khiến người bản địa thỉnh thoảng cũng phải bất ngờ ấy, cũng không giúp tôi tra ra được tên cái cây hoa trắng.
Một ngày, người hàng xóm hỏi đường tôi đi đâu đó, tôi bảo, bác cứ đi lên dốc qua hết hàng xà cừ đến chỗ cây hoa trắng thì rẽ phải, bao giờ hết đường đất và hàng rào có trồng cây hoa sao, thì đến!
Người hàng xóm nhìn tôi đờ đẫn. Chồng tôi phải đỡ lời bảo, à nó ở số bốn trăm linh mấy đường Hoàng Hoa Thám. Rồi quay sang tôi, chồng nói:
- Chỉ em mới biết những bản đồ lấy mốc bằng cây và hoa! Chứ bảo người ta đi đến chỗ cây hoa trắng mà rẽ, thì hàng ngàn cây trên đời này!
Tôi nhớ ra, chúng tôi đã hôn nhau trong hương thơm của hoa hoàng lan. Chúng tôi đã nắm tay đi trong mùa hoa sữa. Chúng tôi đã có nỗi nhớ đầu tiên trong mùa đèn điện buổi tối soi bóng xuống mặt hồ lung linh. Chúng tôi đã đi chơi trong mùa ve sinh sôi. Và tôi đã yêu mùa đông từ những năm tám chín tuổi, những đêm nằm nghe rặng bồ đề cổ thụ dọc con đê cao rung ào ạt trong cơn gió mùa đông bắc mà chưa biết yêu là gì đã biết se thắt cả cõi lòng.
Tôi không bao giờ thuộc nổi những con số, tôi không biết tính toán cộng trừ lãi lỗ, tôi chỉ nhớ những con đường có hoa mà ai đó hẹn hò đã đưa tôi đi qua. Tôi nhớ những màu trời qua cửa sổ, cơn gió bấc chạy dọc bầu trời, tiếng mưa trên mái êm ái, ngồi rình những cánh hoa quỳnh nở chầm chậm, phải lòng người con trai tặng tôi bức ảnh hoa lục bình…
Thứ hoa tôi thấy lộng lẫy nhất trên đời là bông đồng tiền đơn quê mùa ở xó vườn, mà tết vừa rồi, tôi lùng sục khắp mấy chợ hoa không cách nào kiếm nổi một cây. Giờ đây nào còn ai gọi đấy là hoa, giữa vô số hoa kiêu sa đắt tiền, những thứ thẩm mỹ xa xỉ và cao giá? Và thứ hoa tôi mong nhất là một cây hồng ta, hoa trắng nhễ nhại, cánh nở toe toét lộn xộn và cục mịch nhưng thơm hơn tất thảy những bông hồng Đà Lạt cắm mãi chẳng đại khai nổi. Hay hoa hồng nhung đỏ thắm cánh mỏng thơm nở ra mượt mà chỉ chục cánh mà rạng rỡ như cả một khu vườn.
Tôi thường được nhận những bó hoa thật to thật đắt tiền và trông hớn hở như hoa đặt giữa hội nghị. Mỗi lần như thế, trong lòng luôn nhớ tiếc mấy bông hồng quê, hoa trắng hoa đỏ trong ký ức. Những bông hoa rẻ tiền đã biến mất hoàn toàn trong tầm mắt tôi mười mấy năm nay, nên càng nhớ càng thấy khao khát.
Nên thay vì mong được nhận hoa tặng sinh nhật, 8/3 hay một dịp vô duyên nào đó, thì tôi thường ra phố, chọn lấy thứ hoa mình muốn cắm. Ngoài hoa loa kèn, tôi thường không bao giờ tìm ra bất kỳ một thứ hoa nào mà tôi thích. Nên có những sáng mùa xuân, cầm hoa về nhà, lòng vẫn trống trải y như những mùa hoa tươi đẹp đã không quay trở lại.
Hay chiếc bản đồ hoa trong tâm trí tôi mới là một thứ xa xỉ tôi mang theo trong cuộc đời này? |
