Trang chủ  
  Lời ngỏ  
  Đồng hương  
  Họ tộc  
  Tư liệu  
  Hình ảnh  
  Gửi bài viết  
  Thông báo chung  
Tin tức
Thứ năm, ngày 28/03/2024
  Warning: file_put_contents(./cache/viewst888.php): failed to open stream: Permission denied in /home/tchitay/domains/thechitay.com/public_html/classes/cache2.class.php on line 42
Vườn Huế - nơi chốn bình yên [27.01.2010 23:22]
Xem hình

Huế những ngày cuối đông, trời thật lạ. Ngày nắng, về đêm lạnh. Sáng thức dậy, trời còn mờ tối, thả bộ lên hướng đàn Nam Giao, con đường Minh Mạng quen là thế mà như thay sắc mới. Những nhà vườn xanh mướt màu cây cỏ, Chùa Từ Hiếu, lăng Tự Đức đẫm hơi sương, còn lặng im ngái ngủ, cái rét ngọt dễ chịu.

Hoa mộc thoảng đưa hương, nhẹ nhàng. Huế - những ngày đẹp hiếm hoi mùa đông. Sau lưng những khu nhà như tranh vẽ ấy, khói bếp đâu đó len lên thủng thẳng, nửa như muốn sưởi ấm không gian, nửa như muốn làm tan sương trên cây cỏ, chợt dậy lên trong lòng cái mùi ấm áp của vườn quê.

Khách xa đến thường chỉ thăm thú đền đài, lăng tẩm, chùa chiền… mấy ai được lắng sâu trong cảm giác thi vị của các nhà vườn Huế, cổ kính, u tịch, nơi ẩn chứa tâm hồn, cốt cách của con người Huế... “Đơn sơ mà văn vẻ, mộc mạc mà ý vị”... Nhà vườn, một không gian sống thường ngày dân dã, gắn kết con người với thiên nhiên. Cái rộng lớn của không gian, cái vô hạn của thời gian, tất cả hòa quyện và được sắp xếp vén khéo, tài tình trong một nếp vườn.

Huế - một thành phố vườn, đâu đâu cũng thấy một màu xanh êm đềm của sông, hồ, đồi núi, cỏ cây. Không ở đâu mà con người quấn quýt với thiên nhiên đến vậy, như thể không có cây, hoa cỏ thì người ta sẽ chết. Chẳng thế mà từ thành phố đến thôn làng, nhà nào cũng kiến tạo cho mình một màu xanh với đủ kiểu vườn: vườn đồng bằng, vườn đồi, vườn dốc, vườn chùa, vườn lăng, vườn rừng, vườn treo, vườn chậu, vườn lầu, vườn di động... Mỗi vườn có một vẻ đẹp riêng, nhưng cuốn hút hơn cả, làm mê đắm lòng người là những nhà vườn rộng do tổ tiên để lại như một thứ hương hỏa muôn đời.

Vườn An Hiên

KTS Hoàng Đạo Kính nhận xét: “Huế - một đô thị không gào thét; một đô thị khảm nạm vào thiên nhiên, và thiên nhiên vẫn còn ngự trị với vai trò chủ đạo…”.

Vườn Huế không như vườn Nam bộ hay đồng bằng Bắc bộ. Vườn Huế để thư giãn là chính, và cây trái cốt để cúng tế, cung cấp thực phẩm nuôi sống người dân một cuộc sống không quá bon chen, đủ cho con cái ăn học nên người. Qua cốt cách đó, cái vườn và cái nhà cậy nhờ nhau, lan tỏa trong nhau tạo nên nét hài hòa đến kỳ diệu.

Nhà vườn Huế là một sự phối hợp có dụng ý giữa kiến trúc nhà và vườn, nhìn vào thấy được quan niệm, tính cách sống. Người khá giả thì nhà rường bằng gỗ quý, chạm khắc cầu kỳ. Người bình dân thì căn nhà gỗ tuềnh toàng hơn, có khi là mái tranh đơn sơ, nhưng cấu trúc vẫn vậy, chí ít cũng có hàng cây bờ rào, căn nhà chính thường nằm ở giữa vườn. Có thể nói rằng, mỗi chủ nhân là một nghệ nhân, một nghệ sĩ vẽ nên vô vàn những bức tranh lên nơi trú ngụ của mình, để rồi qua năm tháng nó dày lên nét rong rêu mà lúc nào nhìn vào vẫn thấy tinh khôi.

Sự phối hợp giữa kiến trúc chính, phụ, vườn cây khóm hoa, vạt cỏ, hòn non bộ, cổng ngõ, bình phong, bể cạn… đều có ý tưởng của chủ nhân dựa trên thuyết phong thủy - một thuyết chủ đạo trong thiết kế, xây dựng nhà của người Huế. Hầu hết những ngôi nhà cổ (nhà để ở) của Huế đều quay mặt về hướng Nam, không chịu ánh nắng trực tiếp nên mát mẻ về mùa hè và ấm áp vào mùa đông. Những ngôi nhà quay về hướng Tây thường để thờ phụng (mặt trời lặn đằng Tây là thế giới bên kia).

Nhà Huế thường kiến trúc một, ba hoặc năm gian hai chái, mái lợp ngói liệt. Gian giữa là bàn thờ gia tiên. Các gian hai bên là nơi ở của vợ chồng chủ nhân, con cháu của họ và là nơi tiếp khách. Nhà chính và nhà phụ nối liền nhau bởi một hành lang có mái che thuận tiện trong sinh hoạt, mỗi khi kỵ giỗ đưa các món cúng lên bàn thờ không bị ướt. Trước nhà bao giờ cũng có một chiếc cổng nhỏ.

Nhà quý tộc cổng gạch bờ rào cao, nhà thường thường bậc trung cũng có hàng chè tàu. Người khá giả thì cổng ngõ có mái, hoặc những loại dây leo, chè tàu được cắt tỉa gọn gàng nối hai trụ thành hình vòm thay mái. Có nhà còn xây trụ gạch và bên trên làm mái dạng cổ lầu tạo sự bề thế cho khu nhà vườn, cũng là nơi cho người qua đường dừng chân tránh nắng hay những cơn mưa bất chợt. Lối đi không bao giờ trực diện vào nhà chính, vì đây nhà gian nhà thiêng liêng dành để thờ phụng tổ tiên, tạo một cảm giác nề nếp gia phong.

Che cho lối đi là tấm bình phong, người vào nhà phải rẽ hướng khác để vào sân nhà. Sau bình phong bằng vôi, gạch, hay hàng chè tàu, bông cẩn là hòn non bộ và bể cạn - yếu tố thủy (minh đường). Cả một vũ trụ thu nhỏ với sơn thủy hữu tình ấy là một cấu trúc hoang dã theo quan niệm triết lý hướng nội.

Cổng nhà

Nhà vườn Huế là một loại vườn tạp, chủ nhân trồng những cây, hoa phục vụ đời sống thanh đạm và thư giãn tinh thần, chỉ để tri túc, tiện túc, cây trái dùng phục vụ cúng bái, cây hương liệu như rau thơm, hành ngò, dược liệu như gừng, nghệ, đinh lăng…

Phía trước thì trồng những cây cho hoa có hương, sắc, quý và thân thiện, tiện chăm sóc, bảo vệ như hoàng mai, bạch mai, hải đường, ngọc lan, vạn thọ, tường vy, mẫu đơn, phong lan… Hai bên và phía sau trồng cây lưu niên cần sự chăm sóc hoặc dễ trồng như chuối, chè xanh, trầu, cau, thanh trà… bốn mùa đều cho hoa trái. Tầng dưới cùng là đất của hàng chục loài rau dại làm nên món canh “tạp tàng” dân dã, ngon lành, bổ dưỡng như lá lốt, rau sam, rau khoai, rau má, rau dền, mồng tơi… và còn thêm những dàn bầu, bí, mướp, các luống cải, ngò…

Bình phong

Những vườn đẹp của Huế được hình thành ven bờ sông Hương như Long Hồ, Ngọc Hồ, Hương Long, Kim Long, Nguyệt Biều, Lương Quán, Dương Xuân, Vỹ Dạ, Bao Vinh…, Phước Tích (xuôi ven sông Ô Lâu). Một số nhà vườn đẹp nổi tiếng là An Hiên, Ngọc Sơn Công Chúa Từ, Lạc Tịnh Viên…

Những lần họp mặt bạn bè thuở còn đi học, lũ chúng tôi thường về Ngọc Sơn Công Chúa Từ. Nhà vườn rộng tới 2.370 m2 được giữ gìn gần như nguyên vẹn, không gian thoáng rộng, đẹp lạ lùng, nội thất mộc mạc bóng lên màu thời gian. Cây cỏ không chỉ điểm xuyết sắc hương, mà còn gắn bó, bầu bạn với con người. Mỗi sáng chiều, chủ nhân ngôi vườn chăm chút cắt tỉa, tưới tắm cho cây như một thú vui di dưỡng tinh thần. Ngày cuối đông có nắng nhẹ xuyên qua khung cửa lá sách cũ kỹ. Nắng đùa trên những giò Nghinh xuân, Đại hồ điệp… trải một vệt vàng ra mãi hồ nước, bờ tre.

Ngọc Sơn Công Chúa Từ

Cây lá hoa cỏ trong vườn cũng ẩn chứa những triết lý sống sâu sắc. Nhà nghiên cứu Huế, ông Phan Thuận An, có một nhận xét rất hay: “Nhà vườn Huế là môi trường thích hợp nhất để bảo tồn thuần phong mỹ tục của dân tộc, đặc biệt là đạo lý truyền thống của gia đình. Không gian văn hóa nhà vườn Huế bảo lưu được những giá trị văn hóa vật thể và cả phi vật thể của từng gia đình và cộng đồng”. Chính vì thế nhà vườn Huế thường được ví von là “nơi trú ngụ của những tâm hồn xứ Huế, kín đáo, thanh tao và hồn hậu”.

May mắn thay, dù đang trong cơn lốc đô thị hóa, thành phố Huế hầu như nhà nào cũng có vườn cũng như cố gắng giữ vườn. Mỗi khi có việc đi đâu xa, lúc trở về ngôi nhà vườn bình yên, thấy lòng nhẹ thênh. Đi để nhớ, ở để thương, có phải?

Đăng Kỳ (Theo Doanh nhân Sài Gòn Cuối tuần)

 Bản để in  Lưu dạng file  Gởi bạn bè Lượt truy cập: 2843
  Chùa Huyền Không ở Huế  [16.04.2010 15:02]
  Một chuyến đi Huế  [16.04.2010 14:48]
  Đâu là tài nguyên của Huế?  [29.03.2010 22:12]
  Thăm núi Túy Vân  [05.03.2010 01:18]
  Sự thật về “cành vàng lá ngọc”  [08.02.2010 22:27]
  Những nét đẹp riêng của Huế  [15.01.2010 23:09]
  Phát hiện di tích văn hóa Chămpa tại làng Thế Chí Tây - Phong Điền  [14.01.2010 23:34]
  Quần thể di tích Cố đô Huế hai thế kỷ nhìn lại  [11.01.2010 22:35]
Chuyển đến trang [trước]  1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8  [sau]
 

  TẤM LÒNG VÀNG
  TRI ÂN
  TỪ THIỆN
  KHUYẾN HỌC
  TIN VẬN ĐỘNG
  HOÀN CẢNH KHÓ KHĂN
  HỌC BỔNG & KHEN THƯỞNG

  GIAO LƯU
  Tuyển Dụng
  Gia đình Online
  Nhân Vật - Sự Kiện
  Tác Giả & Tác Phẩm
  CLB Đồng Hương Trẻ
  Sinh Viên & Thanh Niên
  Thế Chí Tây ở Hải Ngoại
  DOANH NGHIỆP DOANH NHÂN
  CÔNG TY
  TƯ NHÂN
  ĐĂNG KÍ GIAN HÀNG

Tra cứu nhà tài trợ
Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu
[ Xem tất cả ]

Tin tức mới
THƯ MỜI HỌP MẶT MINH NIÊN GIÁP THÌN 2024
BÁO CÁO TỔNG KẾT
THƯ NGÕ CỦA CHÙA THẾ CHÍ TÂY -ĐẠI LỄ TRAI ĐÀN
BÁO CÁO SƠ KẾT CÔNG TÁC TỪ THIỆN NĂM 2023 - NĂM THỨ 11
LAN TỎA YÊU THƯƠNG
Khi sáp nhập hai xã Điền Lộc và Điền Hòa (huyện Phong Điền) thành phường trong tương lai, đô thị này được xác định sẽ là động lực phát triển mới ở phía bắc của Huế.
DANH SÁCH ĐÓNG GÓP MINH NIÊN 2023
ĐỒNG HƯƠNG THẾ CHÍ TÂY TẠI TP. HCM HỌP MẶT ĐẦU NĂM
THƯ MỜI HỌP MẶT MINH NIÊN QUÝ MÃO

Lịch vạn niên

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Dự báo Thời Tiết
Tỷ Giá Ngoại Tệ
Giá Vàng
Chứng khoán

Visitors
 Online: 001
 Hits 000000001
  DANH MỤC TIN TỨC
Ẩm Thực
Học Đường
Bạn Đọc Viết
Khuyến Nông
Văn hóa - Lịch sử
Cáo Phó - Tang Lễ
Thế Giới Quanh Ta
Sức Khỏe Cộng Đồng
Cảm Nhận Quê Hương
Di Tích - Danh Thắng Huế

Video Mới nhất    
Tât niên CLB đồng hương 2013
Mùa Hoa Mai Hẹn - TCT
Bài hát về Điền Hòa quê tôi
Họp Mặt TCT TPHCM Tân Mão 2011
Thế Chí Tây quê tôi
TCTHCM2010-2
TCTHCM2010 - 1
Cọp đón xuân
Thủy Tổ Nguyễn Văn-Lễ tạ lăng
Xem tất cả

Tin xem nhiều    
THƯ MỜI HỌP MẶT MINH NIÊN GIÁP THÌN 2024

Chatbox    

Ảnh sinh nhật    

Logo Công ty    

Logo Tư nhân    

Liên kết web    

QUẢNG CÁO    

Sinh Nhật TV CLB    

Nguyễn Hà Thiên Minh   15 - 03
Đặng Văn Minh   01 - 03

Trang chủ | Lời ngỏ | Tin tức | Hình ảnh | Gửi bài viết | Thông báo chung
Copyright 2009 Đồng Hương Thế Chí Tây
Quản trị nội dung trang thông tin các thành viên Đồng Hương Thế Chí Tây.
Design by Vihan