Warning: file_put_contents(./cache/viewst1305.php): failed to open stream: Permission denied in /home/tchitay/domains/thechitay.com/public_html/classes/cache2.class.php on line 42
VÀI NÉT SƠ LƯỢC VỀ HỌ ĐẶNG VĂN, LÀNG THẾ CHÍ TÂY
Qua tư liệu còn lưu giữ ở Họ, và nhờ có sự cộng tác biên soạn chỉ dẫn của Chú Đặng Văn Mức; Đặng Văn Mãn (Ban vận động xây dựng Họ). Thechitay.com đã sơ lược biên tập, giới thiệu bài viết “Vài nét sơ lược về Họ Đặng Văn, làng Thế Chí Tây” đến cùng thân tộc Họ Đặng Văn, làng Thế Chí Tây, xã Điền Hòa, Phong Điền, TT Huế và quí bạn đọc .
Họ tộc Đặng Văn từ khi hình thành cho đến nay đã trải qua hơn 400 năm, qua đã nhiều đời Tộc trưởng, trước Giải phóng có nhiều vị làm tộc trưởng nhưng lưu truyền lại và biết được danh tính chỉ 14 vị, sau 1975 đến nay là 18 vị, hiện giờ là Bác Đặng Văn Lép tại vị tộc trưởng.
Khai khẩn
... Kể từ ngày công chúa Trần Huyền Trân: "Nước non ngàn dặm ra đi, Mối tình chi. Mượn màu son phấn. Đền nợ Ô, Ly..." . Và từ khi hình thành cõi đất Thuận Hóa đầu tiên vào tháng giêng năm Đinh Mùi (1307), bằng việc đổi hai châu Ô và Lý thành châu Thuận và châu Hóa thì vùng đất Thuận Hóa của tổ quốc Đại Việt từ đó đã có một vai trò rất to lớn trong quá trình phát triển của dân tộc. Vùng đất nầy càng quan trọng hơn khi vua Quang Trung chọn làm nơi lên ngôi Hoàng đế, trước lúc tiến quân ra Bắc tiêu diệt quân viễn chinh của Mãn Thanh do Tôn Sĩ Nghị cầm đầu.
..... Mùa Thu năm Mậu Ngọ, vào tháng 10 - 1558, chúa Nguyễn Hoàng ( 1558 – 1613) được vào trấn thủ Thuận hóa, ban đầu đóng ngự ở xã Ái Tử, huyện Đăng Xương, tỉnh Quảng Trị, trong ý đồ xây dựng một lực lượng căn cứ hùng mạnh bành trướng ở Đàng Trong, để đối đầu với Họ Trịnh ở Đàng Ngoài, từng đoàn người bao gồm họ hàng thân thuộc, đồng hương, các binh lính đem theo cả vợ con, ở vùng huyện Tống Sơn – Thanh Hóa (và các vùng lân cận khác ) đã di cư vào Nam theo Chúa Nguyễn Hoàng ngày càng đông, tạo dựng cơ đồ, mở mang vùng đất biên viễn sinh cơ lập nghiệp ...
... Họ Đặng Văn, làng Thế Chí Tây cũng cùng từ hoàn cảnh xa xưa đó hình thành, theo tộc phả của Họ để lại, Ngài thủy tổ Họ Đặng Văn hiệu danh: Đặng Văn Quý Công, húy Bang, tự Thọ Nghi, sinh tháng 12 năm Kỹ Mùi (1499), là con trai của tổ Đặng Bá Đạt – thượng tướng quân của triều đình nhà Lê, nguồn gốc ở xứ Bắc Kỳ, tổ tông chính theo thân phụ, cuối đời Lê vào năm Đinh Hợi (1528) theo thái tổ dũ Hoàng Đế vào Thuận Hóa, Phong điền huyện, Thế Chí xã, để khai điền khẩn thổ, tính đến nay đã hơn 400 năm.
Cùng với ngũ tộc khác ( là Nguyễn Văn, Nguyễn Đăng, Văn Công, Lê, Đặng Đăng) đã vào đây trước hoặc sau chỉ trong thời gian ngắn, lục tộc đoàn kết phân chia đất đai hoang hóa, cùng nhau khai khẩn vùng biên viễn này, cho đến khi đất đai trong làng được mở rộng, dân cư đông đúc, văn minh. Chợ, đình làng Thế Chí Tây cũng được hình thành từ đây. Về sau ( khoảng vài chục năm) có các Họ tộc khác cũng di cư đến định cư ở Thế Chí Tây như các Họ : Trương , Hồ, Đỗ, Lâm, Võ, Ngô và đến ngụ cư như các Họ: Trịnh, Trần.
Như vậy các Ngài thủy tổ không chịu nỗi nạn đói khổ thường xuyên đe dọa, dưới chế độ hà khắc của chính quyền Vua Lê – Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, các Ngài đã cùng nhau đến đây, đoàn kết hiệp lực cấy trồng, chăn bắt, biến nơi hoang hóa thành nơi trù phú như ngày nay. Hai câu đối được khắc ghi ở đình làng Thế Chí Tây vào năm Nhâm Tuất - 1802 (cùng thời kỳ Nguyễn Phước Ánh lên ngôi lấy niên hiệu Gia Long) còn nguyên đến bây giờ đã nói lên điều đó :
“ Lịch triều Lê di lai, thế đại hoằng, khai hoàng vũ trụ.
Tự Gia Long di hậu, đinh điền, dinh kiến, tổng văn minh”.
Đắp bồi
Các vị tiên hiền đã có công khai khẩn, khai canh, xây dựng nên làng xã, Ngài thủy tổ Họ Đặng Văn chúng ta là một trong sáu vị của thủy tổ lục tộc làng Thế Chí Tây, đã được triều đình nhà Nguyễn thời Gia Long, sắc phong ghi nhận công đức của Ngài với nội dung rất phong phú : “Thụy thùy hiến gia tặng . Đệ nhất thủy tổ Đặng Văn Quý Công, húy Bang, tự Thọ Nghi. Dực bảo trung hưng linh phò tôn thần “.
Con Cháu Họ Đặng Văn qua bao thế hệ, đã ghi nhận công ơn trời biển của Ngài thủy tổ, nên lập dựng đền thờ tại vùng Thượng điền, đồng Tiểu loa, xóm Một, chiếu theo phong thủy, vị thổ : Quan cảnh Từ đường Tộc Đặng Văn, ngự Thượng điền Tiểu loa, Tây Nam hướng, Tiền thị thủy Lâu giang(Ô lâu), hậu Thế Chí làng, đồng thể sơn trường hữu “ .
Qua bao đời, biến đổi theo thời gian của lịch sử, nhà từ đường đã bao lần hư hỏng xuống cấp nghiêm trọng, có lúc theo với thời thế của xã hội tưởng chừng như không còn tồn tại, song với ý chí cội nguồn, biết bao thế hệ dòng tộc đã quyết tâm tái tạo bảo tồn, nâng cấp sửa chữa di tích nhà thờ Họ cho đến hôm nay.
Trãi qua các cuộc chiến tranh giành độc lập dân tộc, quê hương đất nước cùng khó khăn trăm bề, nên việc xây dựng nâng cấp nhà thờ từng thời kỳ vẫn là còn sơ sài chắp vá.
Sau 1975 , vào cuối thập niên 80, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quê hương trên đà đổi mới, kinh tế ngày càng phát triển đi lên, trong điều kiện cho phép, bà con thân tộc Đặng Văn đã nguyện nối bước các thế hệ cha ông, tiếp tục cùng nhau xây dựng từ đường lên một bước khang trang hơn, phù hợp với tập tục cung kính phụng vị Thủy tổ, trong xã hội hiện tại. Và vào năm 1990, dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy xã, được sự giúp đỡ của chính quyền sở tại, cùng với sự tài trợ của HTX NN Điền Hòa, cộng với sự đoàn kết đồng lòng của thân tộc Họ Đặng Văn, đã cùng nhau góp trí, lực, tinh thần vật chất, tái tạo từ đường theo kiểu cổ bằng tòa nhà 5 gian, kết cấu trến trụ, vì kèo bằng gỗ Chua và Mít rú, chạm trổ Long Phụng công phu, đồng thời bê tông ngói hóa. Tổng kinh phí là : 23.000.000 đồng.
Tinh thần đoàn kết đồng lòng xây dựng tôn tạo Từ Đường của Con Cháu trong họ được nhân lên và lan rộng khắp nơi. Vào năm 1992, thân tộc Họ Đặng Văn tại thành phố Hồ Chí Minh tâm huyết phụng cúng, xây dựng hoàn chỉnh tường thành nội, bình phong, với kinh phí là : 7.000.000 đồng
Đến đầu năm 2008, Bác Đặng Văn Cáp kế vị nhận chức Tộc trưởng ( vị thứ 15 sau giải phóng) đã tâm khởi, công đức phụng cúng kinh phí để xây dựng từ đường. Vào ngày 14/2/2008, Họ đã đại hội và đưa ra quyết định chủ trương xây dựng 5 công trình gồm: 1. Nhà tiền đường( nhà bái), 2. Nhà tăng – nhà cầu nối liền, 3. Sân bê tông gạch men – cây cảnh trong vườn, 4. Mở đường chính diện – xây dựng hồ Sen, 5. Tường thành ngoại và trụ biểu. Thời gian thực hiện và quyết tâm hoàn thành trong 3 đến 5 năm. Đồng thời qua đại hội, Họ đã thành lập Ban vận động xây dựng.
Ban vận động xây dựng Họ đã đi, liên lạc được khắp nơi với bà con thân tộc nhằm triển khai sâu rộng và đã được sự hưởng ứng đồng lòng của toàn thể bà con thân tộc Họ.
Đầu Thu năm 2008, Họ đã triển khai xây dựng Nhà tiền đường với kinh phí: 255.540.000 đồng,
Năm 2009 tiếp tục xây dựng nhà Tăng – nhà cầu nối liền với kinh là : 112.680.000 đồng.
Năm 2010 tiếp tục xây dựng : Thành ngoại – Trụ biểu; 3 Bến và 4 con Rồng nhập thủy; Hoàn thiện hồ Sen cảnh – mở đường chính diện ( hiện chỉ còn tạm bợ bằng đất cấp phối đồi) trồng cây, thiết lập hàng rào (hiện làm tạm bằng thép gai); Bê tông và thi công gạch men sân từ đường với kinh phí là : 366.487.000 đồng.
Tổng kết lại 3 năm xây dựng được 5 công trình, từ đường Họ Đặng Văn cơ bản được hoàn thành với tổng kinh phí là : 734.707.000 đồng, do bà con Nội Ngoại trong bổn tộc tại quê nhà, trên mọi miền đất nước và nước ngoài, đồng tâm đóng góp phụng cúng, tổng hợp theo từng nơi như sau :
1. Tại làng Thế Chí Tây: 236.072.000 đồng
2. Tỉnh Đăk Nông: 141.850.000 đồng
3. TP Hồ Chí Minh: 118.000.000 đồng
4. Bà con việt kiều ở nước ngoài: 77.335.000 đồng
5. TP Đà Nẵng: 62.650.000 đồng
6. TP Huế : 30.500.000 đồng
7. TP Buôn Ma Thuột : 21.500.000 đông
8. TP Phan Rang: 20.000.000 đồng
9. Nà mây, H.trúc, Thôn 1 (Phong Mỹ): 16.000.000 đồng
10.TP Bạc Liêu: 7.700.000 đồng
11. Ehu Đăk Lăk : 3.100.000 đồng
Bác Tộc trưởng, Ban vận động xây dựng Họ, và toàn thể bà con dân Họ, xin chân thành ghi nhận tấm lòng ưu ái của toàn thể bà con Nội Ngoại trong bổn tộc, đã cống hiến trí lực, sức người, sức của, cùng nhau góp phần xây dựng nên được các công trình của Họ, Họ sẽ xin ghi lại sổ vàng lưu truyền cho con cháu đời sau noi gương học tập, nối tiếp phát huy, nguyện muôn đời dựng xây vung đắp từ đường Họ Đặng Văn ngày một cung kính khang trang.
“ Ý lập xây tiền nhân tộc Đặng Văn cung dựng ngàn năm vững.
