Đó là những công trình nghiên cứu, bài viết về các lĩnh vực lịch sử Huế- văn hoá- nghệ thuật Huế và con người Huế. Trong chương trình Giới thiệu sách hôm nay, xin trân trọng giới thiệu cùng quý vị và các bạn tác phẩm “ Đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn” ( tác phẩm song ngữ Anh - Việt, do Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội phát hành năm 2008) -một công trình nghiên cứu mà tác giả đã dành 15 năm tuổi trẻ của mình để theo đuổi.
Thuật ngữ đồ sứ ký kiểu (ĐSKK) trong sách này được dùng để chỉ những đồ sứ do người Việt Nam, gồm cả vua, quan và thường dân, đặt làm tại các lò gốm sứ Trung Hoa trong khoảng thời gian từ nửa sau thế kỷ XVII đến đầu thế kỷ XX, với những yêu cầu riêng về kiểu dáng, màu sắc, hoa văn trang trí, thơ văn minh hoạ và hiệu đề.
Những đồ sứ này, trước nay, được biết đến bởi hai tên gọi phổ biến: bleus de Hue’ (Tiếng Pháp) và đồ sứ men lam Huế (Tiếng Việt).
Về mặt thuật ngữ, từ năm 1994 tới nay, các nhà nghiên cúu trong và ngoài nước đã có những cuộc tranh luận trên báo chí về tên gọi cho nhóm đồ sứ này và đưa ra nhiều thuật ngữ khác nhau như: Đồ sứ men trắng vẽ lam, đồ sứ ngự dụng và quan dụng thời Lê - Nguyễn, đồ sứ ký kiểu của Triều Nguyễn, gốm men xanh trắng của triều Nguyễn, gốm lam Huế, đồ sứ đặc chế, đồ Lam Huế, đồ sứ đặt hàng, gốm sứ Việt Nam đặt làm tại Trung Hoa… Với tiến sĩ Trần Đức Anh Sơn, trong quá trình nghiên cứu , anh cũng đã thay đổi nhận thức về cái vẫn được gọi là “ đồ sứ men lam Huế” thành “ Đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn”:
Nội dung sách gồm 5 chương, ngoài chương đầu tiên tác giả giải thích về thuật ngữ “Đồ sứ ký kiểu”, các chương còn lại tập trung nghiên cứu: Đồ sứ ký kiểu trước thời Nguyễn; đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn; đặc điểm mỹ thuật; văn tự trên đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn.
Ngoài ra, sách còn có một phần phụ lục gồm hình ảnh các món đồ sứ ký kiểu trước thời Nguyễn; đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn; đồ sứ ký kiểu đề thơ chữ Nôm; đồ sứ ký kiểu vẽ cảnh sắc vùng Thuận - Quảng; đồ sứ do Đặng Huy Trứ ký kiểu; hình vẽ một số đồ án trang trí trên đồ sứ ký kiểu và bảng thống kê hiệu đề trên đồ sứ ký kiểu...
Cuốn sách này được viết trên cơ sở luận án tiến sĩ của tác giả. Luận án đã được bảo vệ tại ĐH Quốc gia Hà Nội vào năm 2002 và đã được Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam trao tặng giải nhì (không có giải nhất), Giải thưởng Sử học Phạm Thận Duật năm 2003.
Sách dày 298 trang (khổ 19cm x 27cm), do Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội và nhà sách Cảo Thơm liên kết xuất bản, quý II, 2008; in song ngữ Việt - Anh; gồm 228 trang in đen trắng trên giấy thường và 80 trang phụ bản in trên giấy couché (với 147 ảnh chụp các cổ vật sứ ký kiểu, từ thời Lê - Trịnh đến thời Nguyễn, mà tác giả đã chụp và tuyển chọn từ hơn 20 bảo tàng và sưu tập tư nhân ở trong và ngoài nước, cùng 38 bản vẽ các họa tiết trang trí trên những món đồ sứ ký kiểu).
Đây là cuốn sách đầu tiên trong hành trình dấn thân vào nghiên cứu khảo cổ học của tác giả Trần Đức Anh Sơn kể từ khi anh còn là sinh viên. Như tác giả đã nói trong lời mở đầu sách “Nếu có thể chia cuộc đời của một người thành nhiều chương như trong một cuốn sách, thì 15 năm ấy chính là một “chương” quan trọng trong đời tôi. Và tôi gọi tên “chương” này là “Chương Đồ sứ ký kiểu”.
Sau 15 năm lao tâm khổ tứ với loại hình cổ vật đặc biệt và độc đáo này, giờ đây, với cuốn sách này, tôi muốn khép chương đời ấy lại, để bước sang một chương mới trên con đường học hỏi của mình.
Và chúng ta đang chờ đón những chương đời tiếp theo của tác giả Trần Đức Anh Sơn- một nhà nghiên cứu khoa học trẻ đã viết nhiều về Huế với một tinh thần ham hiểu biết, một thái độ trân trọng đối với Huế và anh đã viết bằng một tấm chân tình trong sáng ./.
Đĩa và tách uống trà triều vua Gia Long (1802-1820).
Đĩa và tách uống trà triều vua Minh Mạng (1820-1840).
Bình trà đời vua Thiệu Trị (1841-1847) với hình vẽ rồng uốn tròn trên mây.
Đĩa sứ màu triều vua Tự Đức (1848-1883) với hình ảnh 5 đóa sen cách điệu cầu chúc 5 điều tốt lành: Phước, lộc, thọ, khương, ninh.
Đĩa sứ triều vua Thành Thái in rập đề tài bảy người hiền trong rừng trúc (1889-1907).
Đĩa triều vua Duy Tân (1907-1916).
Đồ sứ triều vua Khải Định (1916-1925).
Đồ sứ triều vua Bảo Đại.
Đăng Kỳ ( Theo TRT )
|
