Tôi sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Điền Hòa. Quê tôi tuy không trù phú nhưng may mắn có được vùng cát trắng trải dài hơn 3km, tính từ đường liên xã đến bờ biển Trung Hải. Tuổi thơ của tôi gắn liền với cát, bởi mỗi ngày ít nhất, chúng tôi cũng có 1 lần lên độn cát. Cũng như bao gia đình khác, Ba Mẹ tôi làm nông. Chắt bóp lắm, Ba Mẹ tôi mới nuôi được mấy anh em tôi ăn học được. Tôi nhớ lúc đó tôi mới học lớp ba. Ngày đầu tiên đi theo các anh chị chăn trâu trong xóm đi chơi, tôi theo các anh chị băng qua vùng cát. Lúc đó là mùa mưa, ngoài đồng ruộng ngập úng, không còn cỏ cho trâu ăn nên vùng cỏ dù không xanh non sau "độn" cát, phía gần biển là thức ăn lý tưởng cho đàn trâu vào mùa đông. Vùng cát mênh mông, rộng lớn ngoài đàn trâu và vài đứa trẻ thường ngày vẫn qua lại, tôi chưa bao giờ thấy một ngôi nhà hay một cành cỏ, ngọn cây sinh sống. Đem thắc mắc này hỏi Ba tôi, ông kể ngày trước, chính quyền địa phương có trồng thử cây bạch đàn nhưng không hiểu sao cây chưa cao đã chết; đào hồ nuôi cá chưa xong, cát đã lấp đầy.
Không khuất phục, chính quyền và người dân vùng cát Phong Điền luôn trăn trở, tìm lối đi để tận dụng tiềm năng và thay đổi diện mạo một vùng đất. Những hội nghị được tổ chức với sự góp mặt của đông đủ lãnh đạo các địa phương được thiên nhiên ưu ái ban tặng "vàng trắng" đã tìm được tiếng nói chung là kêu gọi đầu tư bằng những chính sách ưu đãi, thông thoáng.
Qua các đợt kiểm tra, thăm dò, nhiều đơn vị doanh nghiệp đã bị thuyết phục trước vùng cát trắng xóa, giàu tiềm năng của Phong Điền. Đầu tiên phải kể đến là Công ty cổ phần Vật tư nông nghiệp (CTCPVTNN) tỉnh với việc đầu tư xây dựng Nhà máy sản xuất Phân lân hữu cơ sinh học (NMSXPLHCSH) sông Hương, rồi đến Công ty TNHH Nhà nước một thành viên Vicosilica (gọi tắt là Vicosilica) với dự án khai thác và chế biến sâu cát thạch anh, Công ty cổ phần Trường Sơn (CTCPTS) với dự án nuôi tôm trên cát... Và gần đây là các doanh nghiệp như Scavi, Công ty Sơn Tùng, Công ty Bảo Toàn A, Công ty Gốm sứ men frit... đã và đang triển khai triển khai những dự án đầy triển vọng. Những cách làm hay và đúng phương pháp khoa học, vùng cát trắng Phong Điền đã không phụ lòng mong mỏi của nhà đầu tư, với doanh thu năm sau cao hơn năm trước.
Vùng cát trắng Phong Điền có diện tích khoảng 17.500ha trải dài trên địa bàn các xã Phong Bình, Phong Hòa, Phong Chương, Phong Thu, thị trấn Phong Điền và 5 xã vùng Ngũ Điền gồm Điền Hương, Điền Môn, Điền Lộc,Điền Hòa và Điền Hải. Trong đó, vùng cát có chứa thạch anh có diện tích khoảng 42km2, tập trung ở khu vực Hòa-Bình-Chương, với trữ lượng ước tính gần 160 triệu m3, được chia làm 8 thân cát, gồm Ia, Ib, Ic, Id, IIa, IIb, IIIa, IIIb. Cát có chứa thạch anh có thể dùng làm nguyên liệu cho nhiều ngành sản xuất công nghiệp như thủy tinh, gốm sứ, men frit.Vàng trong cát
Sau kêu gọi đầu tư, vùng cát trắng yên ả trở mình thức giấc và sôi động từng ngày. Bóng dáng con người bắt đầu xuất hiện với những chiếc xẻng, xên xúc cát. Những chiếc xe tải đầu tiên chở than bùn bắt đầu lăn bánh từ mỏ than bùn Hòa-Bình-Chươngđến NMSXPL HCSH sông Hương, đã góp phần cung cấp cho ngành nông nghiệp trên địa bàn 6.000 tấn phân bón/năm. Nhu cầu thị trường mở rộng, những chiếc máy múc nhanh chóng được đầu tư, giải phóng sức lao động cho hàng trăm công nhân lam lũ. Cũng nhờ đó, thị trường phân bón Huế có thêm 30.000 tấn phân bón/năm, đem lại doanh thu 200 tỷ đồng năm 2007 và 250 tỷ đồng trong năm 2008 cho NMSXPLHCSH sông Hương. Điều đặc biệt hơn nữa, từ nguyên liệu than bùn, NMSXPLHCSH sông Hương là đơn vị duy nhất trên địa bàn tỉnh sản xuất được phân bón vi sinh với sản lượng 2.000 tấn/năm. Đây là loại phân bón được các nhà chuyên môn đánh giá cao về chất lượng, bởi các tính năng vượt trội của nó như an toàn, tiết kiệm, giúp cây trồng phát triển tốt và cho năng suất cao.
Vùng cát trắng lại càng sôi động hơn bởi những chiếc xe ủi, xe xúc, xe cẩu cát của Vicosilica hoạt động ngày đêm. Giờ đây, người đi đường không còn cảm giác hiu quạnh khi qua vùng đất này. Màu tối âm u của đêm tĩnh mịch được thay bằng ánh điện sáng ngời của những khu chế xuất, những nhà máy và cả những con người đang trực ca đêm. Sự lao động không mệt mỏi đó của đội ngũ công nhân, kỹ sư, cán bộ của Vicosilica đã đưa vàng trắng Phong Điền lần đầu tiên vượt biển sang Hoa Kỳ và Nhật Bản, trở thành nguyên liệu xuất khẩu quan trọng cho sản xuất nhiều ngành công nghiệp. Cũng nhờ đó, Vicosilica được Bộ Tài nguyên và Môi trường tin tưởng cấp hơn 80ha đất vào đầu năm 2008 để khai thác cát thạch anh với sản lượng khai thác ước đạt gần 5 triệu m3. Không phụ lòng mong mỏi của nhà nước, chính quyền và người dân địa phương, Vicosilica đang triển khai tuyển sâu nhằm hạn chế sự lãng phí tài nguyên và tiến tới đầu tư dây chuyền sản xuất khuôn bọc nhựa ô tô và các mặt hàng thủy tinh cao cấp, hứa hẹn sẽ đem đến cho vùng cát trắng Phong Điền nhiều sản phẩm mới lạ, thu hút thêm nhiều nhà đầu tư.Không để mình thua chị kém em, CTCPTS chọn cho mình một hướng đi khác, táo bạo hơn bằng cách gieo mầm sống trên vùng cát Ngũ Điền. Đã có những thất bại trong những ngày đầu khai sơ lập nghiệp, song đất mẹ không phụ lòng những người con kiên trì, chăm chỉ. Những năm sau đó, Trường Sơn trúng lớn với những hồ tôm chân trắng; sản lượng đến cuối năm 2008 đạt 1.000 tấn, đem lại doanh thu gần 50 tỷ đồng. Thừa thắng xông lên, trong năm 2009, CTCPTS sẽ mở rộng diện tích nuôi tôm chân trắng lên 70ha ở 2 xã Điền Môn và Điền Hương.
Về vùng cát trắng quê tôi hôm nay, cảm giác cô đơn giữa vùng đất mênh mông không một bóng người, cành cây, ngọn cỏ đã lùi vào dĩ vãng. Thay vào đó là một vùng cát đang hồi sinh từng ngày, bởi những hàng cây cao vút, những con người, những nhà máy đang hoạt động không ngừng. Vùng cát quê tôi đang tạo ra "vàng trắng" như cách gọi của nhiều nhà đầu tư.
Đăng Kỳ |
